اسفندماهی که بوی عید نمی‌دهد

از هزاران‌سال‌پیش و از دوران ایران باستان، در آستانه تحویل سال و حالی‌به‌حالی شدن طبیعت و بشارت آغاز بهار، ایرانیان برای پاسداشت عید نوروز، از یک‌ماه‌قبل به استقبال برگزاری نوروز می‌روند. نوروز که طراوت آن در بسیاری از نقاط کشور از اسفندماه نوید آمدن سال جدید و شکوفه‌های بهاری را می‌دهد، در گذرگاه تاریخ، حتی در مواقع جنگ و در زمان‌هایی که کشور ما در اشغال بیگانگانی چون مغول‌ها بوده است، از خاطرات مردم زدوده نشده و آن را پاس می‌دارند. سنن و رسومی که به‌بهانه عید از زمان‌های دور برای کشور ما و بسیاری از فارسی‌زبانان و همسایگان ما برجای‌مانده است، از آغاز اسفندماه بوی عید همه‌جا را پر می‌کند و رسوم مختلف این ایام همچون خانه‌تکانی منازل و نوسازی، زدود‌ن کینه از دل و اجرای صله ارحام، همگی از نکاتی‌ست که در سال جدید روی می‌دهد؛ اما چه حیف که به هنگام سختی‌ها و به‌ویژه در بحبوحه جنگ تحمیلی هشت‌ساله عراق علیه ایران، تا‌اندازه‌ای از شکوه ایام عید کاسته شد؛ اما خوشبختانه پس از پایان جنگ تحمیلی، مردم با دل خوش و آرام، نوروز را بسیار پررونق و مجلل برگزار کرده‌اند تا مبادا این سنت پسندیده از اذهان پاک شود؛ اما با صد‌افسوس، عده‌ای از هم‌وطنان ما تعمداً چندین‌سال است که تلاش می‌کنند این عید و به‌همراه آن سنت‌های وابسته آن را از بین ببرند که خوشبختانه موفق نبوده‌اند. عده‌ای هم ناخواسته و بی‌اطلاع دست به کارهایی می‌زنند که این سنت پسندیده را کم‌رونق، اما پرهزینه کنند و آن‌قدر برای این عید و رسومات آن هزینه‌تراشی می‌کنند که پس‌از‌آن تا مدتی باید عوارض این اعمال غیرضروری را بپردازند. ازجمله مراسم چهارشنبه‌سوری که قبلاً اهالی محلات در کنار هم جمع می‌شدند و با چند بوته خشک و آتش زدن آن، به استقبال نوروز می‌رفتند؛ اما متأسفانه در سال‌های اخیر، این مراسم به میدانی از جنگ تبدیل شده است! انواع ترقه‌های خارجی و داخلی و آتش‌زا، بوته‌های فراوان را منفجر می‌کنند که زباله‌های آتش ناشی از آن تا ده‌ها‌متر به هوا فوران می‌کند و صدها نوجوان و جوان به هنگام اجرای مراسم چهارشنبه‌سوری، کشته و مصدوم می‌شوند؛ عده زیادی بینایی خود را از دست می‌دهند و عده‌ای که به استقبال نوروز در‌این‌سنت حضور پیدا می‌کنند، قربانی کپسول‌های گاز و وسایل انفجاری می‌شوند و موفق نمی‌شوند بهار جدید را ببینند و لمس کنند و درنهایت عید به کام خانواده‌های زیادی تلخ می‌شود. امسال نیز در‌حالی‌که فقط دو‌هفته به نوروز باقی مانده است، تقریباً بویی از عید به مشام نمی‌رسد. دیگر البسه‌فروشان چون ده‌ها سال قبل که فرصت سرخاراندن را نداشتند و ازدحام خریداران به‌حدی بود که از اول  تا 15 اسفند‌ماه از صبحگاهان تا پاسی‌از‌شب، مشغول فروش بودند، دارای بازاری کساد و بی‌رونق هستند. کاروبار کفاشی‌ها هم بدین‌نحو کاملاً کساد است و اوضاع خرید‌و‌فروش آنان کم‌رونق است. این کسادی‌ها ریشه در تورم 50 تا 70‌درصدی دارد که هزینه‌های زندگی آن‌قدر گران شده است که نه‌تنها توازنی میان دخل‌و‌خرج نیست، بلکه قدرت خرید مردم به‌شدت پایین آمده و درنتیجه بازار تهران و خیابان‌های ولیعصر و جمهوری که در گذشته در‌این‌ایام، شلوغ و پرتردد بود، عاری از جنب‌و‌جوش خرید‌و‌فروش است؛ چرا‌که این‌روزها مردم به‌واسطه گرانی‌ها بسیاری از اقلام غذایی را از سفره خانوار کم کرده و به زحمت روزگار می‌گذرانند؛ تاجایی‌که دیگر مجالی برای برگزاری مراسم و پاسداشت عید نوروز باستانی ندارند؛ دید‌و‌بازدیدها کمتر شده، صله‌رحم بی‌رنگ شده؛ قالی‌شویی‌ها در منازل جای خود را به قالی‌شویی‌های بیرون داده‌اند و در‌نتیجه عید نوروز به عظمت گذشته برگزار نمی‌شود. امیدواریم سال پیش‌ِرو، سالی پرخیر و برکت برای مردم عزیز کشورمان باشد.