بعد از یک جلسه تمرین سخت، عرق می‌ریزید؛ خب آیا این‌همه عرق به‌این‌معناست‌که کالری بیشتری نسبت به معمول می‌سوزانید؟ جواب کوتاه، «نه» است! «تعریق زیاد» احتمالاً به‌این‌معناست‌که شما به خودتان فشار آورده‌اید که این، نیازمندِ «انرژی مازاد» است بااین‌حال، مترادفِ سوزاندن کالری بیشتر نیست و عواملی مانند فعالیت غدد عرق نقش بیشتری در میزان تعریق دارند. گزارش ۲۹ نوامبر ۲۰۲۱ رسانه آنلاین Health دراین‌باره بیشتر توضیح می‌دهد.
فایده تعریق چیست؟
تعریق، چندکار مفید برای بدن انجام می‌دهد. یکی از دلایلی که باعثِ آن می‌شود، کمک به بدن برای خلاصی از شر ناخالصی‌هایی نظیرِ مواد زائد متابولیک و سمی؛ یا تجمع آن‌ها در پوست است. از دیگر دلایل اصلی عرق‌کردن، محافظت از شما در برابر گرمای بیش‌ازحد است. عرق به بدن کمک می‌کند تا به‌طور خودکار دمایش را تنظیم کند. وقتی تمرینی شدید مانند «تمرینات تناوبی با شدت بالا» (HIIT) انجام می‌دهید، دمای داخلی بدن افزایش می‌یابد و این افزایش دما، به بدن می‌گوید که زمان تعریق برای «خنک‌شدن» است.
خطرات عرق‌کردن
هرزمان‌که عرق می‌کنید، از مقدار آب بدنتان کم می‌شود. چنانچه مایعات زیادی از دست بدهید، نتیجه می‌تواند Dehydrationشدن باشد؛ یعنی قرارگیری در وضعیتی که در آن، مایعات کافی برای جبران آب ازدست‌رفته نمی‌نوشید. «کم‌آبی» می‌تواند بر عملکرد بدن تأثیر بگذارد. یک فرد ممکن است علائمی مانند خشکی دهان، ادرار تیره، سرگیجه؛ یا ادرار یا تعریق کمتر از حد معمول را تجربه کند. این‌وضعیت می‌تواند تهدیدکننده حیات نیز باشد؛ پس با مشاهده این علائمِ کم‌آبی بدن، به پزشک مراجعه کنید:
گیجی
غش‌کردن
دفع‌نشدن ادرار
تنفس سریع یا تسریع ضربان قلب
شوک و احساس خفگی
همچنین، اگر عرق می‌ریزید و کاهش وزن را تجربه می‌کنید که به‌دلیل ورزش یا برنامه غذایی سالم نیست، به یک ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی مراجعه کنید. تعریق همراه با کاهش وزن یا هریک‌از علائم زیر می‌تواند نشانه‌ای از بیماری‌هایی مانند مشکلات تیروئید یا عفونت باشد:
درد یا فشار قفسه سینه
تب
عرق‌کردن طولانی‌مدت
تپش قلب یا ضربان غیرعادیِ قلب
تعریق حاصل از خواب
عرق‌کردن بدون دلیل و توضیح
آیا تعریق باعث سوزاندن کالری می‌شود؟
یکی از چیزهایی‌که تعریق انجام نمی‌دهد، «اثرگذاری بر میزان کالری سوزانده‌شده» است. درواقع، سطح متابولیسم شماست که هر فرآیندی شامل مصرف یا تبدیل انرژی در بدن را انجام می‌دهد. متابولیسم نیز مستقیماً با شدت تمرینی که انجام می‌دهید، مرتبط است.
چراییِ تفاوت تعریق در افراد مختلف
احتمالاً متوجه شده‌اید افراد مختلف، طی فعالیت بدنی یا حتی هنگام استراحت، با سرعت و میزان متفاوتی، عرق می‌کنند که این‌مسئله دلایل متنوعی دارد. اساساً برخی افراد بیشتر یا کمتر از دیگران عرق می‌کنند که این‌مسئله، مربوط به عملکرد غدد عرق و سازگاری با دماست.
مقدار و فعالیت غدد عرق
میزان عرق شما برپایه تعداد غدد عرق شماست. افراد، با طیف گسترده دومیلیون تا چهارمیلیون غدد عرق متولد می‌شوند. علاوه‌براین؛ غدد عرق در دوران بلوغ کاملاً فعال بوده و مردان از بدو تولد، معمولاً غدد عرق فعال‌تری دارند.
مشکلات مربوط به غدد «اِکرین»
غدد «اِکرین» مسئول تولید عرق هستند. گاهی، مشکلات مربوط به این غدد می‌تواند باعث شود که فرد با نحوه عرق‌کردن خود مشکل داشته باشد. این مشکلات احتمالاً یکی از شرایط زیر است:
انهیدروزیس؛ عرق‌نکردن
هایپرهیدروزیس؛ تعریق بیش‌ازحد
هایپوهیدروزیس؛ تعریق ناکافی
میلیاریا؛ عرق‌سوز
سازگاری با دما
اگر به هوای گرم عادت کرده‌اید، احتمالاً درابتدا بیشتر عرق خواهید کرد؛ زیرا بدن شما می‌داند چگونه خود را به‌طور مؤثر خنک کند. افراد مختلف نیز در دماهای مختلف، شروع به عرق‌‌ریزی می‌کنند.
چگونه می‌توانید کالری بسوزانید؟
فعالیت بدنی (صرف‌نظر از هرنوع) باعث سوختنِ کالری می‌شود. هر‌چه شدیدتر ورزش کنید، بدن شما کالری بیشتری مصرف خواهد کرد. چند ایده برای افزایش کالری‌سوزی را پیشنهاد می‌دهیم:
پیاده‌روی را به برنامه ورزشی خود اضافه کنید.
به‌جای آسانسور و پله‌برقی، از پله‌ها بالا‌وپایین بروید.
فعالیت‌های بدنی و تفریحات فیزیکی را در دورهمی‌ها بگنجانید.
نکته قابل‌توجه: سوزاندن کالری ناشی از فعالیت بدنی درطول یک تمرین هوازی درمقایسه‌با تمرینات با وزنه، مهم‌تر است؛ اما اگر تمرینات با وزنه یا «اینتروال» (نوعی از تمرینات فیزیکی بدنی که برپایه تغییر شدت تمرین انجام می‌شود) را انجام می‌دهید و بین سِت‌ها استراحت می‌کنید، احتمالاً کمتر عرقتان را خشک کنید.
اندازه‌گیری کالری‌سوزی
اگر می‌خواهید بدانید که چقدر سخت یا شدید ورزش می‌کنید، ضربان قلبتان را کنترل کنید؛ که البته به تجهیزات خاص مانند ضربان‌شمار، ردیاب سلامت یا اپلیکیشنی مرتبط، نیاز است. می‌توانید ضربان قلبتان را با بررسی ضربان نبض در شریان «کاروتید» در گردن؛ یا شریان «رادیال» در مچ دست، کنترل کنید. تعداد ضربان را برای ۳۰ثانیه بشمارید و در ۲ ضرب کنید تا ضربان قلب برحسب ضربان در دقیقه به‌دست آید.
نتیجه‌گیری
میزان تعریق شما هر‌چه باشد، به‌یاد بسپارید: «سطح عرق» با «کالری سوزانده‌شده بیشتر» برابری نمی‌کند. به‌طورکلی، هر‌چه شدیدتر ورزش کنید، بدنتان کالری بیشتری می‌سوزاند و گرمای (و عرق بیشتری) از بدن شما آزاد می‌شود.
مصطفی رفعت