تغییرات سیاسی در کرانه باختری؛ صیا پوست‌اندازی تشکیلات خودگردان

«محمود عباس»؛ رئیس «تشکیلات خودگردان» در سایه فشارهای خارجی درنظر دارد تا اصلاحاتی در ساختار این تشکیلات ایجاد نماید. به‌گزارش تسنیم؛ او در چهارچوب این تغییرات، می‌خواهد مسئولیت معاون رئیس تشکیلات را با اعطای اختیاراتی ویژه، احیا کند. دراین‌راستا درنظر دارد طی 10‌روزآینده نشستی دراین‌زمینه مجلس مرکزی فلسطین به‌عنوان نهاد قانون‌گذار عالی دراین‌کشور برگزار نماید.

روزنامه شرق الاوسط هم خبر داده که 180 عضو سازمان آزادی‌بخش فلسطین 23 و 24 آوریل (3 و 4 اردیبهشت) در رام‌الله نشستی درباره اصلاحات داخلی در تشکیلات خودگردان برگزار نمایند و کرسی نائب رئیس در کمیته اجرایی این سازمان را احیا نمایند. این تحرکات سیاسی نشان می‌دهد که محمد عباس در سایه برنامه‌های رژیم صهیونیستی برای نابودکردن مسئله فلسطین هم‌زمان با ویران کردن غزه و طرح الحاق کرانه، اکنون به‌صرافت افتاده تا با انجام اصلاحاتی در تشکیلات خودگردان و سازمان آزادی‌بخش به‌عنوان مهم‌ترین سازمان سیاسی تاریخ فلسطین، امر سیاسی در کرانه باختری را احیا کند. رژیم صهیونیستی با بهره از انحصارطلبی موجود در رهبران فلسطینی برای حذف و به‌حاشیه‌بردن دیگر گروه‌های سیاسی از سال 2006 تاکنون موفق شده تشکیلات خودگردان به‌عنوان اصلی‌ترین نهاد اجرایی در کرانه باختری را در حد مجری دستورات تل‌آویو تنزل دهد. بااین‌حال گزارش‌ها از کرانه باختری حاکی‌ازآن‌است‌که محمود عباس ضمن تأکید بر انجام اصلاحات در کادر رهبری جنبش فتح، سازمان آزادی‌بخش و تشکیلات خودگردان گفته که برای تمام افراد اخراج شده از جنبش فتح به‌عنوان مهم‌ترین حزب سیاسی در کرانه باختری عفو عمومی صادر می‌نماید. بااین‌حال بسیاری از فعالان سیاسی در کرانه باختری درباره نتایج این اصلاحات ابراز تردید کرده‌اند و آن‌ها را مانورهای سیاسی محمود عباس برای فرار از فشارهای رژیم صهیونیستی درخصوص ناتوانی تشکیلات خودگردان در اداره کرانه باختری و احتمالاً آینده غزه می‌دانند. همچنین وی در برخی مسئولیت‌های کلیدی امنیتی در کرانه باختری هم تغییراتی انجام داده که مهم‌ترین این تغییرات تعیین سرتیپ «إیاد الأقرع» به‌عنوان رئیس امنیت جنایی، سرتیپ «نضال شاهین» فرمانده اطلاعات نظامی، سرتیپ «العبد إبراهیم خلیل» فرمانده نیروهای امنیت ملی، سرتیپ «أنور رجب» مسئول عقیدتی سیاسی نیروهای نظامی، سرتیپ «أکرم ثوابتة» فرمانده دفاع مدنی و سرتیپ «علام السقا» به‌عنوان پلیس فلسطین بوده. روزنامه شرق الاوسط از قول منابعی در کرانه بااشاره‌به بازنشسته‌کردن تعدادی از نظامیان عالی‌رتبه خبر داد احتمالاً «ماجد فرج» رئیس دستگاه اطلاعاتی تشکیلات نیز در ادامه تغییرات در کرانه باختری از سمتش برکنار شود. احتمالاً وی بعد از برکناری ازاین‌سمت به کمیته اجرایی سازمان آزادی‌بخش یا کمیته مرکزی فتح خواهد رفت. روزنامه تایمز اسرائیل از قول منابع دیپلماتیک مدعی شده که این تغییرات و جابجایی‌ها در کرانه باختری ناشی از فشارهای خارجی برای آماده‌کردن تشکیلات خودگردان جهت واگذاری مسئولیت اداره غزه است و قرار است نسل جدید رهبران سیاسی و امنیتی و نظامی دراین‌مجموعه کنترل اوضاع را در دست بگیرند. انتظار می‌رود در ادامه این تغییرات حسین شیخ چهره امنیتی نزدیک به رژیم صهیونیستی و نزدیک‌ترین فرد به محمود عباس در منصب معاون رئیس تشکیلات قرار گیرد و درواقع ترجمه تمام این جابجایی‌ها فراهم‌کردن بستر برای جانشینی شیخ بجای ابومازن است. 10 فروردین‌ماه بود که خبر رسید: از هنگام شروع جنگ در غزه، رژیم صهیونیستی با اعمال محدودیت‌های شدید مانع از زندگی عادی شهروندان فلسطینی در کرانه باختری شده است. محله‌های قدیمی شهرهای فلسطین که همواره در ماه مبارک رمضان مملو از بازدیدکننده و سرشار از نشاط بوده، طی سال‌های اخیر با تغییرات چشمگیری روبرو شده است. این‌محله با چراغ‌ها و فانوس‌های رنگارنگ تزئین می‌شد و خانواده‌ها برای خرید مایحتاج افطار و سحری به بازارهای آن هجوم می‌آوردند. دوسال‌پیش، هم‌زمان با آغاز جنگ غزه و سیاست‌های محدودکننده در کرانه باختری، وضعیت محله دستخوش تغییرات اساسی شد. محله‌ای که زمانی پر از جمعیت بود، تقریباً خالی‌ازسکنه شده. در سال گذشته، افزایش چندبرابری قیمت‌ها فشار مضاعفی را بر مردم وارد کرد. افرادی‌که پیش‌تر با 100 تا 200‌شیکل خرید می‌کردند، اکنون تنها قادر به خرید به‌ارزش 20‌شیکل هستند. گشتی در منطقه نشان می‌دهد که جیب اکثر ساکنان خالی است. محله قدیمی به شیرینی‌های سنتی رمضان مانند قطایف، کنافه و زولبیا شهرت دارد که همواره مورداستقبال بازدیدکنندگان بوده است. مراسم مذهبی و فرهنگی متعددی نیز دراین‌محله برگزار می‌شود. بااین‌حال، رونق بازار امسال حتی کمتر از سالی است که جنگ در آن جریان داشت. ساکنان محله قدیمی امیدوارند مردم نه‌تنها در ماه رمضان، بلکه در تمام طول سال برای بازدید به اینجا بیایند. آن‌ها همواره محله را با غذاهای مخصوص برای ماه رمضان آماده می‌کنند و نزدیکی به مسجد ابراهیمی از دیگر مزایای این‌منطقه است. هرچند، محدودیت‌هایی برای حضور در حرم ابراهیمی ایجاد شده است. اهالی محله قدیمی از شرایط بد اقتصادی شکایت دارند. افزایش قیمت‌ها و کمبودهای اقتصادی، زندگی را برای آن‌ها دشوار کرده است. بااین‌وجود، آن‌ها همچنان در برابر مشکلات مقاومت می‌کنند و به‌شیوه‌ای مدنی به زندگی خود ادامه می‌دهند. ماه رمضان که همواره با معنویت و رنگارنگی همراه بوده، اکنون به‌دلیل تنش‌های منطقه‌ای و بسته‌شدن کرانه باختری، با کاهش چشمگیر بازدیدکنندگان مواجه شده است. محله قدیمی که روزگاری قلب تپنده فرهنگ و معنویت در ماه رمضان بود، اکنون درانتظار روزهای بهتر به سر می‌برد. ازآن‌سو اندکی‌قبل‌تر در آذر 1403 امیر بوحبوط خبرنگار مسائل نظامی پایگاه خبری واللا نیوز در گزارشی اعلام کرد، تنش در منطقه تحت‌کنترل تشکیلات خودگردان لحظه‌به‌لحظه افزایش پیدا می‌کند، زیرا نیروهای امنیتی وابسته به محمود عباس عملیات خود را علیه طرفداران حماس آغاز کرده است. به‌گزارش این رسانه عبری‌زبان درگیری بین دستگاه‌های امنیتی تشکیلات خودگردان و فعالان (مبارزان) گردان جنین ازجمله رهبران برجسته حماس امروز از سر گرفته شد، فعالان فلسطینی قصد انجام یک راهپیمایی را به‌مناسبت سالگرد تأسیس حماس داشتند، اما درگیری ساعاتی قبل‌ازآن با یورش نیروهای امنیتی تشکیلات خودگردان علیه فعالان فلسطینی آغاز شد و این‌عملیات به‌شکل ویژه‌ای علیه دو منطقه یهودا و سامره (کرانه باختری) متمرکز شده است و براساس گزارش‌های منابع فلسطینی، نیروهای امنیتی فلسطینی یک عضو بارز از گردان جنین را هم از پای درآوردند. به‌اعتقاد این رسانه عبری‌زبان، اقدامات تشکیلات خودگردان به‌این‌خاطر انجام می‌شود که این تشکیلات به‌شدت از تلاش رهبران حماس برای به‌دست‌گرفتن زمام امور در کرانه باختری نگران است و محمود عباس بیم آن دارد که او توسط طرفداران حماس سرنگون شود. واللا نیوز همچنین خبر داد، این‌اقدام درحالی انجام شد که هم‌زمان با آن یسرائیل کاتس وزیر جنگ اسرائیل هم دستور تقویت نیروهای ارتش اسرائیل را دراین‌منطقه با 5 گروهان اضافی صادر کرد و قرار است نیروهای اضافی بیشتری هم در منطقه مستقر شوند. برخی رسانه‌های لبنانی و فلسطینی از اعلام کناره‌گیری محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین ظرف هفته‌های آتی خبر می‌دهند. گفته شده ابو مازن پس از تعیین زمان برگزاری انتخابات جدید ریاست تشکیلات خودگردان موقتاً از قدرت کناره‌گیری خواهد کرد و روحی فتوح رئیس سابق شورای قانون‌گذاری فلسطین برای 90‌روز جانشینش خواهد شد. فتوح پیش‌ازاین نیز در یک‌دوره 60 روزه و موقتی از 11 نوامبر 2004 تا 15 ژانویه 2005 برعهده داشت. آخرین انتخابات ریاست تشکیلات خودگردان فلسطین در ژانویه 2005 برگزار شد که در آن محمود عباس با کسب 67‌درصد آرا بر مصطفی برغوثی پیروز شد. پس‌ازآن عباس انتخابات را به‌بهانه اختلاف با حماس و جنگ با اسرائیل به‌تعویق انداخته است. آخرین‌بار قرار بود در سال 2021 انتخابات ریاست این تشکیلات برگزار شود که ابو‌مازن باردیگر به‌بهانه عدم‌همکاری رژیم صهیونیستی برای برگزاری انتخابات در قدس شرقی آن‌را به‌تعویق انداخت.