کد خبر:
405946
| تاریخ مخابره:
1404 سهشنبه 23 ارديبهشت -
07:00
گمانهزنیهای جهانی درباره اهداف سفر ترامپ به خاورمیانه
مجموع اعتبارات برنامههای بخش فضایی کشور در بخش غیردفاعی با توجه ویژه دولت چهاردهم، با رشد ۳۳درصدی به حدود 55115میلیاردریال رسیده که حدود یکدهمدرصد از مجموع اعتبارات عمومی کل کشور را بهخود اختصاص میدهد. بهگزارش حمید شهریاری (ایرنا)؛ بهطورکلی بخش هوافضای کشور، شامل همه نهادها و عواملیست که بهنحوی در امر شناسایی و بهرهبرداری از هوافضا جهت کاربردهایی نظیر فعالیتهای رسانهای و مخابراتی، تصویربرداری و حملونقل مشارکت دارند. امور اینبخش حوزههای آموزش و پژوهش، اکتساب و توسعه فناوری، فعالیتهای صنعتی و ارائه خدمات را دربرمیگیرد.
این روزنامه پرشمارگان آمریکایی، سفر به کشورهای ثروتمند خاورمیانهای که نخستین بازدید خارجی ترامپ در دولت دوم وی محسوب میشود را نشاندهنده اولویتهای رئیسجمهوری آمریکا و قصد وی برای کماهمیت جلوهدادن متحدان دیرینه واشنگتن توصیف کرده که براساس سنت قدیمی معمولاً اولین مقاصد خارجی بودند. این سفر همچنین نشاندهنده علاقه ترامپ به منطقه، ثروت آن و شکوهی است که کشورهای میزبان قصد دارند برای او بهنمایش بگذارند. علاوهبراین، برنامهریزی این دیدار در گرماگرم نگرانیهای امنیتی منطقهای ازجمله وضعیت غزه، برنامه هستهای ایران و هدف دیرینه ترامپ برای میانجیگری در عادیسازی روابط میان عربستان سعودی و رپیم صهیونیستی صورت میگیرد. مشاوران کاخ سفید نیز تائید کردهاند که درطول این سفر چهارروزه، مسائل امنیتی محور اصلی گفتوگوها نخواهد بود که خود گواه دیگر تمرکز رئیسجمهوری ایالاتمتحده بر معاملات تجاری و سرمایهگذاری است. موضوع غیرمعمول دیگر این سفر از دیدگاه تحلیلگر این روزنامه، آناستکه ترامپ قصد ندارد درطول این سفر از سرزمینهای اشغالی بازدید کند که بیاعتنایی به بنیامین نتانیاهو نخستوزیر اسرائیل است. نویسنده این مطلب همچنین خاطرنشان کرده است که بازدید ترامپ از ریاض، ادامه سفر اریک ترامپ پسر رئیسجمهور است که در هفتههای اخیر از قطر و امارات متحده بازدید کرد تا بر معاملات مربوط به املاکومستغلات خانواده ترامپ و سرمایهگذاریهای ارز دیجیتال نظارت داشته باشد. واشنگتنپست یادآور شده است که ترامپ اگرچه ماه گذشته برای مراسم تشییع پیکر پاپ فرانسیس سفر شبانه غیرمنتظره به ایتالیا داشت اما سفر وی به خاورمیانه نخستین سفر بینالمللی دولت دوم وی بشمار میرود. ریچارد هاس دیپلمات شناختهشده آمریکایی و رئیس بازنشسته شورای روابط خارجی درمورد این سفر به واشنگتنپست گفت: «تمرکز این سفر بر تجارت و اقتصاد است. این سفر به شما میگوید که دولت ترامپ نخستین دولت در دوران مدرن است که بهجای رویکرد استراتژیک یا دیپلماتیک، رویکردی عمدتاً اقتصادی و تجاری درپیش گرفته است». این روزنامه در ادامه این تحلیل استدلال کرده است که ترامپ با انتخاب عربستان سعودی بهعنوان اولین مقصد در سالجاری بالاترین پیشنهاد را درنظر گرفته است؛ بهاینترتیبکه با سفر به اینکشور ثروتمند خاورمیانهای در گام نخست، ریاض هم سرمایهگذاری خود را در ایالاتمتحده افزایش دهد. شبکه تلویزیونی سیانان نیز در مطلبی با پرداختن به نخستین مقاصد خارجی دولت ترامپ آنرا پاداشی برای سه کشور حاشیه خلیجفارس دانسته که علاوهبر تعهد برای سرمایهگذاریهای تریلیونها دلاری در ایالاتمتحده، میانجی بسیاری از درگیریها از غزه تا اوکراین هستند. نویسنده این مطلب باتأکیدبر ثروت این سه کشور حوزه خلیجفارس، آورده است که عربستان، قطر و امارات دراینسفر برای تبدیل نفوذ خود به دستاوردهای ملموس با یکدیگر رقابت دارند. این رسانه آمریکایی به رویکرد معاملهگرایانه ترامپ در سیاست خارجی اشاره و اضافه کرده است که با توجه این خطمشی، سه کشور یادشده حرفهای زیادی برای گفتن دارند. حسن الحسن عضو ارشد سیاست خاورمیانه «موسسه بینالمللی مطالعات استراتژیک» در بحرین دراینزمینه به سیانان گفت: «در کتاب ترامپ، کشورهای خلیجفارس همه معیارهای لازم را دارند. آنها متعهد میشوند تریلیونهادلار در اقتصاد ایالاتمتحده سرمایهگذاری کنند و مبالغ هنگفتی صرف خرید سامانههای تسلیحاتی ساخت آمریکا کنند؛ و در ازایش کشورهای خلیجفارس مایل به تثبیت و رسمیتبخشیدن به مواضع خود بهعنوان شرکای امنیتی و اقتصادی قطعی ایالاتمتحده و کسب حداکثر منافع هستند». تحلیلگر سیانان معتقد است روابط ایالاتمتحده و کشورهای عرب حوزه خلیجفارس از زمان بازگشت ترامپ به قدرت بهطور قابلتوجهی بهبود یافته است. بهعبارتی عربستان و امارات که از بیتوجهی دولت جو بایدن به نیازهای خود ناامید شده بودند، اکنون بهدنبال تنوعبخشیدن به روابط نظامی، فناوری و اقتصادی هستند و با بازگشت دوباره ترامپ به کاخ سفید چیزی میبینند که یکی از مقامات کشورهای حوزه خلیجفارس آنرا «فرصتی تکرارنشدنی» برای رسیدن به اهداف نامید. ابتسام الکتبی بنیانگذار و رئیس اندیشکده «مرکز سیاست امارات در ابوظبی» نیز درهمینزمینه تشریح کرد: «از دیدگاه کشورهای ثروتمند حوزه خلیجفارس، اکنون زمان تقویت روابط با واشنگتن و حتی کسب امتیازات بیشتر در روابط با قدرتمندترین کشور جهان است». ازآنسو، تحلیلگر فلسطینی بااشارهبه سفر دونالد ترامپ رئیسجمهور آمریکا به منطقه از نیات ترامپ و تنگنایی خبر داد که نتانیاهو بدان گرفتار شده است. بهنقلاز خبرگزاری شهاب، «محمد القیق» تحلیلگر فلسطینی بااشارهبه سفر دونالد ترامپ رئیسجمهور آمریکا به منطقه، گفت: ترامپ بهدنبال برقراری آتشبس در غزه قبل از سفرش است تا خود را در برابر جهانیان صلحطلب نشان دهد. وی افزود: ترامپ از سوئی به میانجی گران فشار وارد میکند تا به حماس فشار بیاورند و ازسویدیگر به اشغالگران فشار میآورد تا تن به آتشبس موقت دهند تا وانمود کند که او آتشبس را برقرار کرده است. این تحلیلگر بیان کرد: اینروند، سرخوردگی سردمداران اسرائیلی را بههمراه دارد که با وجود شکست جنگ غزه بر ادامه آن اصرار دارند. وی بااشارهبه تنگنایی که نتانیاهو در مرحله آتی با آن روبرو است، بیان کرد: نتانیاهو با دو گزینه پیچیده روبرو است؛ یا با ترامپ و حمایت او همراه شود و ائتلاف با «بن گویر و اسموتریچ» را رها کند یااینکه به ائتلاف داخلی ادامه دهد و جنگ را بهپیش ببرد که ایناوضاع منطقه را دچار بحران بیشتر میکند. القیق تأکید کرد: شانس و فرصت نتانیاهو برای ایجاد موازنه میان حمایت ترامپ و ائتلاف داخلی کم است و اینبدانمعناستکه تشدید تنش ممکن است با هدف کشاندن بیشتر آمریکا به جنگ ادامه یابد. رئیسجمهور ایالاتمتحده در نخستین سفر خارجی مهم خود در دوره دوم ریاستجمهوریاش را با تمرکز بر توافقات تجاری با عربستان سعودی، قطر و امارات متحده عربی آغاز میکند. روزنامه معاریو بهنقلاز منابعی در کابینه رژیم صهیونیستی اعلام کرد که آمریکا پیام صریحی به رژیم اسرائیل ارسال کرده و در آن تأکید کرده است که ترجیح میدهد بهجای آغاز عملیات نظامی جدید، در غزه آتشبس برقرار شود. طبق این گزارش، منابع مذکور گفتهاند که درچنینشرایطی، بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر رژیم صهیونیستی بهسختی خواهد توانست با خواستههای ترامپ مخالفت کند. بهگفته این منابع، برخی از مسئولان براینباورندکه کابینه نتانیاهو زمان زیادی را از دست داده است و امکان آغاز یک مانور نظامی در غزه پیش از ورود ترامپ عملاً وجود ندارد. منابع مذکور همچنین گفتند که دولت آمریکا از رژیم صهیونیستی خواسته است درآستانه سفر رئیسجمهور اینکشور به منطقه، هیچ اقدام نظامی غافلگیرکنندهای انجام ندهد. طبق گزارش معاریو، نگرانیهایی در محافل سیاسی رژیم صهیونیستی شکل گرفته است مبنیبراینکه ترامپ ممکن است در جریان سفرش به خاورمیانه، فشارهایی بر نتانیاهو وارد کند تا طرحی صلحآمیز را بپذیرد که با خواستههای کامل تلآویو همخوانی ندارد. چندیپیش دو منبع نزدیک به محافل رسمی در کشورهای حاشیه جنوبی خلیجفارس و یک مقام آمریکایی مدعی شدند که مقامهای آمریکایی در پشتصحنه و بیسروصدا به رژیم صهیونیستی فشار میآورند تا یکی از شرطهای ریاض برای شروع مجدد مذاکرات عادیسازی روابط را اجابت کرده و با آتشبس فوری در غزه موافقت کند. بااینحال، منابع مذکور گفتند که مخالفت بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر رژیم صهیونیستی، با توقف دائمی جنگ یا ایجاد کشور فلسطینی، پیشرفت در مذاکرات با ریاض را بعید میسازد. شش منبع دیگر ازجمله دو مقام سعودی و دو مقام آمریکایی به رویترز گفتند که موضوع مذکور که در دوره نخست ترامپ محور مذاکرات دوجانبه واشنگتن و ریاض بود، درعمل از مسائل اقتصادی و سایر مسائل امنیتی فیمابین منفک شده است. بهنوشته رویترز، اکنون هدف ترامپ تضمین سرمایهگذاری یکتریلیون دلاری سعودی در شرکتهای آمریکایی باتکیهبر تعهد اولیه ۶۰۰ میلیارددلاری محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، است. دو منبع آگاه در کشورهای حاشیه خلیجفارس به رویترز گفتند، رئیسجمهوری آمریکا که از تأثیر بحران طولانی غزه بر تلاش برای عادیسازی روابط ریاض و تلآویو ناامید شده، اکنون درپیآناستکه از سفر به منطقه برای رونمایی از ابتکارعمل آمریکا برای پایاندادن به این جنگ ۱۸ماهه استفاده کند.بهگفته منابع مذکور، اینطرح میتواند شامل یک دولت انتقالی و ترتیبات امنیتی جدید برای غزه پس از جنگ باشد بهنحویکه بهطور بالقوه دیپلماسی منطقهای تغییریافته و باب مذاکرات آتی عادیسازی روابط با اسرائیل گشوده شود. ازسویدیگر، بنبست پیمان دفاعی عربستان و آمریکا که درابتدا بهعنوان یک معاهده رسمی تصور میشد، در اواخر دوره ریاستجمهوری بایدن بهشکل تخفیف یافته ضمانتهای امنیتی احیا شد تا مخالفتهای کنگره را دور بزند. سه منبع گفتند که دولت ترامپ اکنون این مذاکرات را همراه با بحث درباره توافق هستهای غیرنظامی آغاز کرده است. بهگفته دیپلماتها، آمریکا در قالب سفر ترامپ به منطقه بهنحو حسابشدهای تلاش میکند تا نفوذ خود در خاورمیانه را احیا کرده و جهتگیریهای اقتصادی در منطقه را دررقابتبا چین که پیوسته جای پای خود را در قلب کشورهای نفتخیز افزایش میدهد، تغییر دهد. پنج منبع صنعتی به رویترز گفتند که عربستان سعودی و متحدانش در حوزه خلیجفارس قصد دارند از ترامپ بخواهند تا آندسته از مقرراتی را که بهنحو فزایندهای مانع از سرمایهگذاری خارجی بهویژه در بخشهایی که جزو «زیرساختهای ملی حیاتی» آمریکا محسوب میشوند، کاهش دهد. بهگفته منابع صنعتی، وزیران سعودی در دیدار با مقامهای آمریکایی، از بهبود فضای تجاری، بهویژه وقتی چین بهشدت به سرمایههای خلیجفارس علاقهمند است، دفاع خواهند کرد.