کد خبر:
406128
| تاریخ مخابره:
1404 چهارشنبه 18 تير -
00:41
ذرهبین
اشتباه استراتژیک اسرائیل و آمریکا درمورد ایران
«واشنگتن باید حق ایران برای استفاده صلحآمیز از انرژی هستهای، همانطورکه در ماده چهارم NPT ذکر شده را بهرسمیت بشناسد و موافقت کند که ایران در آینده میتواند در تولید محدود سانتریفیوژ و غنیسازی اورانیوم در سطحپایین بهعنوان بخشی از کنسرسیوم سوخت هستهای منطقهای با دیگر کشورهای خلیجفارس مشارکت کند». بهگزارش فاطمه کلانتری (ایرنا)؛ «داریل جی. کیمبال» مدیر اجرایی انجمن کنترل تسلیحات در مقالهای باعنوان «حملات اسرائیل و آمریکا به ایران: یک اشتباه استراتژیک» نوشت: تصمیم رئیسجمهور آمریکا، برای پیوستن به حملات نظامی غیرقانونی اسرائیل علیه دانشمندان ایرانی و سایتهای هستهای حفاظتشده، انحرافی غیرمسئولانه از رویکرد پیشین او به دیپلماسی است. ایناقدام خطر دستیابی ایران به سلاح هستهای را افزایش میدهد و اعتماد به نظام عدماشاعه هستهای را تضعیف میکند. سهروز پیش از دیدار مذاکرهکنندگان ایرانی و آمریکایی در عمان، اسرائیل در ۱۳ ژوئن حملات هوایی را آغاز کرد. این حملات بههماناندازه که برای آسیبزدن به تواناییهای هستهای ایران طراحی شده بودند، قصد داشتند مذاکرات را خراب کنند. بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، ترامپ را متقاعد کرد مشارکت آمریکا برای تخریب سایتهای هستهای بهشدت حفاظتشده و وادارکردن ایران به کنارگذاشتن کامل برنامه هستهایاش حیاتی است اما این هدف محقق نشد. کمپین نظامی اسرائیل و آمریکا؛ ازجمله بمباران سنگین آمریکا در ۲۱ ژوئن علیه بخشهای زیرزمینی تأسیسات غنیسازی اورانیوم نطنز و فردو و تأسیسات تبدیل اورانیوم اصفهان، خسارات سنگینی وارد کرد اما برنامه هستهای ایران را از بین نبرد؛ دانش هستهای ایران، ذخیره ۴۰۰کیلوگرمی اورانیوم غنیشده تا ۶۰درصد اورانیوم-۲۳۵، ظرفیت تولید سانتریفیوژ، سایت سوم غنیسازی زیرزمینی و عزم ایران برای ادامه برنامه هستهای همچنان پابرجاست. پیش از حمله اسرائیل، برنامه هستهای ایران تهدید فوری ایجاد نمیکرد و گزینههای دیپلماتیک بهطورکامل بهپایان نرسیده بود. آژانسهای اطلاعاتی آمریکا ارزیابی کرده بودند که ایران هنوز تصمیم به ساخت بمب نگرفته و ساخت کلاهک هستهای کوچک و سبک برای نصب بر موشک بالستیک حداقل یکسال زمان میبرد. اکنون، بازسازی تأسیسات غنیسازی ایران به مقیاس پیش از حملات ممکن است سالها طول بکشد اما اگر ایران اراده کند میتواند در چندماه ذخیره اورانیوم غنیشده ۶۰درصدی را به سطح موردنیاز برای بمب غنیسازی و آنرا به فلز برای تسلیحات تبدیل کند. بدترازآن، حملات اسرائیل و آمریکا انگیزه ایران برای اجازه بازگشت تیمهای بازرسی آژانس بینالمللی انرژی اتمی (IAEA) که برای درک کامل وضعیت فعالیتهای هستهای ایران و حسابرسی مواد هستهای آن ضروری هستند را بهشدت کاهش داده. بازرسیهای حضوری برای اثبات اینکه برنامه ایران برای تولید تسلیحات نیست، حیاتی است. در بلندمدت، حمله غیرقانونی به ایران توسط دو بازیگر مسلح به سلاح هستهای یعنی ایالاتمتحده و اسرائیل که از پیوستن به معاهده عدماشاعه هستهای (NPT) خودداری کرده و حدود ۱۰۰ سلاح هستهای دارد، احتمال تصمیم ایران برای خروج از NPT و پیگیری مخفیانه تسلیحاتیشدن را افزایش میدهد. تصمیم بهتری ازطریق دیپلماسی جدی عدماشاعه وجود دارد. توافق هستهای که ترامپ سال ۲۰۱۸ بهطور یکجانبه از آن خارج شد، برنامه جامع اقدام مشترک (JCPOA)، محدودیتها، ممنوعیتها و الزامات بازرسی جدی را بر ایران تحمیل کرده بود که قرار بود ۱۰ یا ۱۵سال ادامه یابد و برخیازآنها دائمی بودند؛ مثلاً برجام غنیسازی اورانیوم در فردو را تا سال ۲۰۳۰ و تولید اورانیوم با غنای بالا توسط ایران را تا ۲۰۳۰ متوقف کرده بود. چشمانداز مذاکرات بیشتر برای ایجاد چارچوبی پایدار جهت مهار فعالیت هستهای حساس ایران بهشدت آسیب دیده اما همچنان ممکن و ضروری است که ایران و ایالاتمتحده مذاکرات را برای یک توافق موقت بهمنظور تثبیت وضعیت از سر بگیرند و با کشورهای خلیجفارس برای راهحلی منطقهای بلندمدت همکاری کنند. نویسنده مطلب درادامه ادعا میکند: باتوجهبه پتانسیل هستهای قابلتوجه ایران، اولویت اول باید جلب توافق ایران برای بازگشت بازرسان آژانس باشد. برای اینمنظور، ترامپ باید با درخواست ایران برای تضمین عدم حملات بیشتر آمریکا یا اسرائیل به تأسیسات هستهای یا دانشمندان ایرانی، تازمانیکه آژانس اجازه انجام کار خود را داشته باشد، موافقت کند. این کارشناس حوزه هستهای درادامه ادعا میکند که ایران باید با تعلیق غنیسازی اورانیوم برای حداقل یکسال و انتقال ذخیره اورانیوم غنیشده خود به کشوری تحتنظارت موافقت کند. گفتنیست؛ جمهوری اسلامی ایران بارها پیش و پس از تجاوز رژیم صهیونیستی و آمریکا به تأسیسات هستهای اینکشور تأکید کرده که با ایده غنیسازی صفر در داخل کشور کنار نخواهد آمد. درمقابل، واشنگتن باید حق ایران برای استفاده صلحآمیز از انرژی هستهای، همانطورکه در ماده چهارم NPT ذکر شده را بهرسمیت بشناسد و موافقت کند که ایران در آینده میتواند در تولید محدود سانتریفیوژ و غنیسازی اورانیوم در سطحپایین بهعنوان بخشی از کنسرسیوم سوخت هستهای منطقهای با دیگر کشورهای خلیجفارس مشارکت کند. برای افزایش شانس موفقیت، ترامپ باید متعهد شود که تحریمهای آمریکا مرتبط با هستهای که پس از خروج از برجام دوباره بر ایران اعمال شدند را کاهش دهد و فرانسه، آلمان و بریتانیا نباید تحریمهای بینالمللی را ازطریق شورای امنیت سازمان ملل دوباره بر ایران اعمال کنند. اینگروه همچنین باید اذعان کنند که حملات اسرائیل و آمریکا نقض ماده ۲ منشور سازمان ملل که تهدید یا استفاده از زور در روابط بینالمللی را ممنوع میکند، بوده است. همه اینها نیازمند آناستکه طرفین از تهدیدات غیرضروری خودداری کنند، در مذاکرات جدی و مداوم شرکت کنند و حاضر به مصالحه کافی برای دستیابی به نتیجهای برد-برد باشند. چنین نتیجهای برای جلوگیری از ظهور دهمین کشور مسلح به سلاح هستهای و فروپاشی نظام عدماشاعه هستهای، حیاتی است.