سیدعلی موسوینسب
۹۶درصد از مساحت خوزستان در خشکسالی بسیارشدید و چهاردرصد آن در خشکسالی شدید قرار دارد. کیخسرو چنگلوایی؛ مدیرکل جهاد کشاورزی خوزستان بابیانِاینموضوع در مصاحبه مطبوعاتی خود که بهمناسبت هفته جهادکشاورزی برگزار شد؛ سال زراعی گذشته را بیسابقهترین سالهای خشکسالی در ۶۰سال گذشته عنوان کرد و اظهار داشت: «۹۶درصد از مساحت استان دچار خشکسالی بسیارشدید و چهاردرصد خشکسالی شدید شده بود و این مسئله تأثیر بسیار منفی بر میزان و کیفیت آب گذاشت؛ بهطوریکه EC آب درحوزه زهره، خیرآباد و هندیجان به ۲۲هزار رسید و درحوزه دز نیز برای نخستینبار در طی ۵۰سال گذشته نوبتبندی شد». وی درادامه افزود: «در برخی از شهرستانها با مشکل شدید کمبود آب برای دامها مواجه هستیم که تأمین اعتبار آب موردِنیاز این بخش ازطریق سازمان مدیریت استان درحالِ پیگیریست». چنگلوایی بیان کرد: «استانهای کهگیلویه و بویراحمد، چهارمحال و بختیاری و لرستان که بالادست هستند نیز با خشکسالی مواجه و حدود ۵۵درصد کاهش بارندگی را تجربه کردند». وی عنوان کرد: «سال گذشته درحوزه زهره و خیرآباد و در مقطع هندیجان ای.سی آب به ۲۲هزار رسید؛ یعنی عملا آب موجود هم قابلِاستفاده نبود و کشاورزان نمیتوانستند از آب شور برای اراضی استفاده کنند». مدیرکل جهاد کشاورزی خوزستان ادامه داد: «دراینحوزه ۴۰هزارهکتار از اراضی گندم آب اول موردِنیاز کشت را دریافت نکرده و گندمهای آنها خشک شد». همچنین درحوزه دز برای اولینبار بعداز ۵۰سال از ساخت سد، با نوبتبندی آب مواجه شدیم. وی درادامه افزود: «سازمان جهاد کشاورزی استان ۱۴میلیاردتومان اعتبار درحوزه جهاد کشاورزی و عشایر خوزستان برای تأمین آب شرب دام و تهیه علوفه از سازمان برنامه و بودجه درخواست داشته است». وی درادامه یکیاز سیاستهای مهم اجرایی را ارتقای بهرهوری عوامل تولید از جمله آب عنوان کرد و گفت: «دراینراستا در هفتهزارهکتار از اراضی کشاورزی استان آبیاری تحتِفشار انجام شده است؛ درحالیکه متوسط این طرح در ۳۰سال گذشته یکهزار و ۳۵۰هکتار بوده است و با برنامهریزیهای صورت گرفته در تلاش هستیم این میزان به ۴۰هزارهکتار برسد». وی بهسازی انهار عمومی، تجهیز و نوسازی شبکههای فرعی، کشت متراکم و توسعه کشت گلخانه ای را از دیگر کارهای غیرسازهای جهت ارتقای راندمان آب و اصلاح روشهای آبیاری بیان کرد و اظهار داشت: «در اصلاح الگوی کشت نیز استان خوزستان پیشقدم بوده است و راهاندازی کارخانههای چغندرقند پساز سالها تعطیلی و افزایش سطح زیرِکشت چغندرقند پائیزه، گواه این مسئله است».
توانستیم از ممنوعیت کشت تابستانه به کشت ١٧٠هزارهکتار برسیم
چنگلوایی ضمن تأکیدبرایننکته که امسال شرایط ویژهای حاکم است، خاطرنشان کرد: «بحث عدم کشت از اسفندماه سال گذشته در استان مطرح شد که دو عامل میزان بارندگیها و پیشبینی آوردهای آبی در ماههای آینده در گرفتن این تصمیم مبنیبر این نکته که «آبی نیست و نباید کشت شود» توجه شد و تصمیم کتبا به ما اعلام شد». وی افزود: «باتوجهبه سنجشهایی که سالیان گذشته انجام شده بود و گفته میشد که ٢٧درصد بارندگی استان خوزستان در بهار انجام میشود ما در برابر تصمیم گرفتهشده مقاومت کردیم و گفتیم که اکنون نباید برای کشت بهاره و تابستانه تصمیم گرفت و باید اجازه داد این دوره تمام شود تا متناسب با میزان بارشها اقدامات و تصمیمات درنظر گرفته شود». رئیس سازمان جهاد کشاوری خوزستان بابیانِاینکه بارندگیهای فروردین و اردیبهشتماه جو را تغییر داد، بیان کرد: «سه سناریو برای کشت باتوجهبه کمبود آب مبنیبر ممنوعیت کامل، انجام کشت فقط درحوزه کرخه و حذف ممنوعیت کامل کشت و ازآنسو کشت در برخی حوزهها بررسی شد». کیخسرو چنگلوایی درخصوص عدم کشت تابستانه در سطح استان گفت: «بحث عدم کشت تابستانه از اسفندماه سال گذشته پیش آمد ولی با تلاشهای صورتگرفته ازسوی سازمان جهت حمایت از کشاورزان سه سناریو برای مقابله با این بحران درنظر گرفته شد». وی اولین راهکار درنظر گرفته شده را ممنوعیت کامل در پنج حوزه کشت عنوان کرد که این امر منجر به بیکاری عده زیادی از کشاورزان میشود، دومین راهکار کشت تابستانه فقط درحوزه کرخه و سومین سناریو که مورد پذیرش سازمان جهاد کشاورزی و سازمان آب و برق قرار گرفت. وی ادامه داد: «سرانجام توانستیم از تبدیل ممنوعیت کشت تابستانه به کشت ١٧٠هزارهکتار برسیم که این میزان به جز باغات، نیشکر و گیاهان دامی مثل یونجه است. ما از صفر و کشت مطلق با رایزنی و تلاش به این میزان از کشت رسیدیم».
۷۰میلیاردتومان اعتبار برای احیای نخیلات شادگان
چنگلوایی درخصوص مشکلات نخلداران خوزستانی بابیانِاینکه ٣٦هزارهکتار از ٥٠٠هزارهکتار بحث نخیلات در آبادان و خرمشهر است، گفت: «١٢هزارهکتار نخل در شادگان وجود دارد اما ما در شادگان با بحران آب مواجه هستیم؛ برایناساس بنا با حمایت سازمان برنامه و بودجه کشور اعتباری بالغبر ٧٠میلیاردتومان برای انتقال آب از کارون به جراحی بهمنظور حل مشکلات نخیلات شادگان تصویب شده است که سازمان جهاد نصر نیز متولی اجرا خواهد بود». چنگلوایی ادامه داد: «وزارت جهاد برای پرورش ماهی در قفس در حدود دوهزارتن برنامهریزی کرده و اگر سازمان آب و برق مجوز را در استان صادر کند میتوانیم در طرح پایلوت تولید ۲۰۰تنی داشته باشیم». مدیرکل جهاد کشاورزی خوزستان در پایان بااشارهبه نبود زمینخواری در کشاورزی عنوان کرد: «تشکیل ۲۵سانتیمتر خاک ۱۷هزارسال طول میکشد؛ بنابراین، باید برای صیانت از اراضی کشاورزی تمام تلاش خود را بهکار بگیریم».
۴۲۰میلیاردتومان؛ طرح اشتغالزایی سهم کشاورزی خوزستان
چنگلوایی بااشارهبه درنظرگرفتن اعتبار ۱.۵میلیارددلاری از محل صندوق توسعه ملی برای پرداخت تسهیلات اشتغالزایی با کارمزد چهار و ششدرصد ادامه داد: «سهم کشاورزی از آن ۱۷۰میلیاردتومان اختصاصی ۷۶.۵میلیاردتومان بود ولی ما ۹۶۴ طرح با مبلغ ۴۲۰میلیاردتومان تصویب کردیم». وی خبر داد: «طرحهای اشتغالزایی در حقیقت زمینه اشتغال چهارهزارنفر را فراهم کرده و همچنین ۶۷ پروژه با اعتبار ۶۸۶میلیاردتومان از محل سرمایهگذاری بخش خصوصی درحالِ اجراست که بیشاز دوهزارنفر اشتغالزایی خواهند داشت». مدیرکل جهاد کشاورزی خوزستان بااشارهبه اجرای ۲۲۵هزار شبکه فرعی در فاز اول طرح ۵۵۰هزارهکتاری و کاهش چشمگیر مصرف آب گفت: «حداقل ۴۲هزارهکتار از فاز دوم نیز آبیاری تحتِفشار است و مشکلی برای اجراییشدن فاز دوم نداریم». چنگلوایی عنوان کرد: «بهجز اقدامات انجامشده طرح جهاد نصر در طرح ۵۵۰هزارهکتاری فقط ۲۰هزارهکتار خوداجرایی ازسوی مردم داشتیم».
موظفشدن نیشکر برای کاهش مصرف آب
چنگلوایی به بحث نیشکر پرداخت و تصریح کرد: «در پایان سال ٩٥ تولید شکر در مجموعه نیشکر خوزستان حدود ٥٦٠میلیوندلار بود؛ بنابراین، اگر ما این محصول را نداشتیم باید ٥٦٠میلیوندلار پرداخت میکردیم تا شکر وارد کنیم. دوهزار و ٢٠٠میلیاردتومان ارزش ریالی صنایع تبدیلی و تکمیلی کشت و صنعت نیشکر است». وی حدود ٢٠هزارنفر را شاغلان در این مجموعه دانست و ضمن ارائه پرسشی مبنیبر اینکه آیا اگر این وسعت از کشت در استان نبود اکنون این زمینها به کانون ریزگرد تبدیل نمیشد؟ گفت: «البته نیشکر آثار زیستمحیطی نیز دارد که درحالِ انجام اقداماتی برای رفع آن هستند. واقعیت ایناستکه نیشکر حدود ٣١هزارمترمکعب در هکتار که میزان زیادی نیز هست آب مصرف میکند». رئیس سازمان جهادکشاورزی خوزستان ادامه داد: «راههایی وجود دارد تا حجم آب مصرفی کاهش یابد و نیشکر نیز موظف شده که راندمان آب را بالا ببرد و مصرف را تا ٢٠ الی ٢٥درصد کاهش دهد». ٣,٥میلیاردمترمکعب در سال مصرف آب نیشکر است». وی صادرات محصول دزفول و اندیمشک را ٥٠٠هزارتن اعلام کرد و ادامه داد: «ایجاد خط هوایی برای صادرات محصولات را پیشنهاد دادهایم ولی دراینزمینه دو مشکل از جمله افزایش هزینه حملونقل و زمان صادرات وجود دارد».
محدودیت در کشت برنج
چنگلوایی درخصوص محدودیت کشت برنج گفت: «چندسال است که بحث اصلاح الگوی کشت در سطح کشور مطرح میشود. زمانی در خوزستان ١٠٠هزارهکتار برنج کشت میشد ولی این میزان براساس آمار سال گذشته به ٤٧هزارهکتار رسیده است». وی گفت: «اقدامات اصلاحی در کشت برنج انجامشده به این صورت که ٣٠هزارهکتار بهصورت خشککاری انجام خواهد شد. امسال شرایط خاص است و در کشت شلتوک میزان قابلِتوجهی آب مصرف میشود. همه ما، دولتیها، شما و کشاورزان باید در این راه کمک کنیم». رئیس سازمان جهادکشاورزی خوزستان بااشارهبهاینکه برای همه استان نمیتوان نسخه واحدی نوشت؛ چراکه نقاط ازنظر آب و هوا و خاک متفاوت هستند؛ همچنین به بحث معوض کشت اشاره و تصریح کرد: «درحوزه کارون، دز و کرخه اعلام شده که بحث معوض کشت را نخواهیم داشت؛ چراکه کشت تابستانه انجام میشود ولی درحوزه زهره، خیرآباد و مارون درحالِ پیگیری برای پرداخت معوض کشت هستیم که امیدواریم این معوض درنظر گرفته شود».