کد خبر:
406661
| تاریخ مخابره:
1404 يکشنبه 9 آذر -
06:35
چرا کسی آلودگی هوا را گردن نمیگیرد؟!
آلودگی هوا که هرساله در نیمه دوم سال شدت میگیرد، امسال همزمان با شیوع گسترده آنفلوآنزا سلامت مردم را بیشازپیش تهدید کرده است؛ وضعیتی که بهگفته مسئولان وزارت بهداشت سالانه دههاهزار مرگ و میلیاردهادلار هزینه بر نظام سلامت تحمیل میکند و موجب افزایش مراجعه بیماران تنفسی به بیمارستانها و مراکز درمانی شده. بهگزارش امیر پروسنان (ایرنا)؛ آلودگی هوا مهمترین معضل زیستمحیطی در کشور است که در سالهای اخیر خسارات فراوانی به سلامت شهروندان و کاهش کیفیت زندگی وارد کرده و منجر به تعطیلی مدارس و ادارات شده است و نهتنها کسی آنرا گردن نمیگیرد؛ بلکه دستگاههای مختلف از شرایط پیشآمده طفره میروند و جالب اینکه فقط وزارت بهداشت برای اینوضعیت پیشآمده، عذرخواهی کرده و انگار کسی هوای هوا را ندارد.
آلودگی هوا پدیدهای چندوجهی است که عوامل مختلفی در شکلگیری آن نقش دارند؛ از وسایلنقلیه فرسوده تا کیفیت نامناسب بنزین، از ترافیک شهری تا حملونقل عمومی ناکافی، از مازوتسوزی تا جانمایی نامناسب کارخانهها و بهخصوص کیفیت پایین خودروهای تولیدی داخل و حتی وارداتی، دراینماجرا نقش فعال دارند. هرچند بسیاری از کشورها با ماجرای آلودگی هوا دستبهگریبان هستند، اما ایران در سال ۲۰۲۲ در رتبه ۲۱ آلودهترین کشور جهان قرار داشته و مقایسه نتایج مربوطه برای سالهای مختلف، بیانگر سیر صعودی آلاینده PM2.5 در کشور در پنجسالاخیر است. اصلیترین پیامد آلودگی هوا، افزایش خسارتها به سلامت جامعه است که موجب مرگومیر و افزایش معنادار بیماریهای مختلف میشود و آنطورکه علیرضا رئیسی معاون وزیر بهداشت میگوید، سالانه ۵۸هزار مرگ منتسب به آلودگی هوا ثبت میشود و اینوضعیت، هزینههای بسیارزیادی دارد که سالانه معادل ۱۷میلیارددلار است و درمقایسهبا بودجه سلامت زیاد محسوب میشود. قصه تکراری که هرسال در پاییز با آن دستبهگریبان هستیم، همزمانی آلودگی هوا و شیوع بیماریهای تنفسی مانند آنفلوآنزا است. درحالحاضر ویروس آنفلوآنزا در کشور شایع شده و موارد ابتلا روبهافزایش است؛ اما همزمانی این دو پدیده نامیمون، شرایط را سختتر میکند. «قباد مرادی» رئیس مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی دراینزمینه گفت: هرآنچه باعث التهاب ریه شود، احتمال ابتلا به بیماریهای تنفسی را بیشتر میکند؛ وقتی آلودگی هوا و عفونتهای تنفسی مثل آنفلوآنزا همزمان میشوند، میتوانند شرایط ریه را سختتر کنند. وی ادامه داد: آلودگی هوا یکی از عوامل تشدیدکننده بیماریهای فصلی مثل آنفلوآنزا است که میتواند بر سیستم تنفسی و ایمنی بدن اثر منفی بگذارد. یکی از مواجههها که به ریه آسیب میرساند، آلودگی هوا است همچنین مواجهه مضر دیگری که به ریه آسیب میرساند، ویروس آنفلوآنزا است؛ وقتی مواجهههایی که ضرر دارند درکنارهم قرار میگیرند، یکدیگر را تشدید کرده و اثر همافزایی خواهند داشت. بروز آلودگی هوا بهخصوص در نیمه دوم سال و همزمانی آن با شیوع آنفلوآنزا، نهتنها سلامت شهروندان را با خطر بیشتری مواجه کرده، بلکه بار مضاعفی به بیمارستانها و مراکز درمانی وارد میکند. «عاطفه عابدینی» رئیس اورژانس بیمارستان مسیح دانشوری، دانشیار دانشگاه علومپزشکی شهید بهشتی و فوقتخصص ریه دراینزمینه گفت: در شرایط آلودگی هوا، با افزایش انتشار ذرات معلق، اوزون، نیتروژن، دیاکسید گوگرد مواجه هستیم؛ وقتی اینموارد افزایش پیدا میکند، بیماران مبتلابهآسم یا بیماریهای مزمن تنفسی یا افرادیکه مستعد عفونتهای مکرر ریوی هستند، با تشدید بیماری مواجه میشوند. وی ادامه داد: در اورژانس بیمارستان مسیح دانشوری یا کلینیکها و مطبها مشاهده میشود بیمارانی که شرایط بیماری آنها قبلاً تحتکنترل بود، مجبور به استفاده روزانه از اسپریها هستند. عابدینی اظهار کرد: ذرات معلق حتی در بروز عفونتهای تنفسی و غیرتنفسی نیز تأثیر دارند؛ وقتی مژکهای بینی در آلودگی هوا دچار آسیب میشود، باعث مستعدتر شدن افراد به ابتلا به عفونتهای تنفسی خواهد شد همچنین ویروسها و باکتریها با ذرات معلق جابهجا شده و انتقال آن نیز راحتتر خواهد شد. درنتیجه اکنون همزمان با افزایش آنفلوآنزا و آلودگی هوا مواجهیم که ضریب انتقال بیماریها را بیشتر میکند. رئیس اورژانس بیمارستان مسیح گفت: ارجاع بیماران تنفسی به بیمارستان مسیح دانشوری معمولاً زیاد است اما باتوجهبه شرایط شیوع آنفلوآنزا و آلودگی هوا با افزایش مراجعه بیماران تنفسی مواجه هستیم که اینموضوع فشار مضاعفی به این بیمارستان نیز وارد میکند. وی افزود: در مراجعه خانوادهها به کلینیکها و مطبها مشاهده میشود که بهدلیل ابتلای کودکان در مدارس به آنفلوآنزا، بقیه اعضای خانواده به بیماریهای تنفسی مبتلا شدهاند همچنین در دوهفتهاخیر با افزایش مراجعههای سرپایی مواجه بودیم. در برخی استانها با افزایش بستری کودکان بهدلیل ابتلابهآنفلوآنزا مواجه هستیم. نکته قابلتأمل ماجرای آلودگی هوا در روزهای اخیر، عذرخواهی معاون بهداشت وزارت بهداشت از مردم بهدلیل آلودگی هوا بود؛ عذرخواهی ازطرف وزارتخانهای که خودش بهنوعی از آلودگی هوا آسیب میبیند و وظیفه ذاتی آن، حفاظت از سلامت شهروندان است. وقتی سایر دستگاهها یا صنعت اقدامی دراینزمینه نمیکنند یا فقط به ارائه گزارش عملکرد بسنده و خودشان را سفید میکنند، این عذرخواهی طعنهآمیز پررنگ شده است. «علیرضا رئیسی» معاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در ۶ آذرماه ۱۴۰۴ در یک گفتوگوی تلویزیونی اظهار کرد: باید از مردم بهخاطر عملکرد خود عذرخواهی کنیم که این بلاها را سر آنها میآوریم؛ وضعیت آلودگی هوا بهگونهای است که نیاز به اندازهگیری و محاسبه ندارد. با یک نگاه، هوای تهران و برخی کلانشهرهای کشور نمایان است. رئیسی افزود: شرمنده مردم هستیم. من بهعنوان معاون وزارت بهداشت عمیقاً نگرانی خود را از وضعیتی که هست، اعلام کرده و فکر میکنم مهم ایناستکه خروجی عملکرد ما اینشدهکه اکنون وضعیت آلودگی بهاینشکل است. معاون وزیر بهداشت گفت: تعطیلکردن شهر و مدرسه، راهحل مقابله با آلودگی هوا نیست. بهعنوان متولی سلامت مردم باید اعلام کنیم که اینوضعیت، هزینههای بسیارزیادی داشته که سالانه معادل ۱۷میلیارددلار است و درمقایسهبا بودجه سلامت بسیارزیاد محسوب میشود. سلامت مردم شوخیبردار نیست؛ درحالیکه نه صنعت خودرو پاسخگوی عملکرد خود در تولید خودرو است و نه کسی به کیفیت بنزین توجه میکند ولی طرحهایی مانند زوج و فرد از درب منازل اجرا میشود و اگر با پلاک فرد در روزهای زوج در خیابان تردد کنید، پلیس نسبت به توقف خودرو اقدام میکند و رانندهها مجبور به تنفس همین هوای آلوده در خارج از خودرو خواهند بود. ماجرای تکراری آلودگی هوا هرساله در نیمه دوم سال، گریبانگیر همه است و همچنان فکری اساسی برای اینوضعیت نشده و مسکنهای کوتاهمدت برای آن نسخه میشود. قابلتأمل ایناستکه اکنون دیگر آلودگی هوا محدود به تهران نیست و در بسیاری از شهرها و حتی استانهای شمالی با آلودگی هوا مواجه هستیم و کسی عین خیالش نیست و گویا اکسیژن هم نیازمند توجه است.