کد خبر:
291504
| تاریخ مخابره:
۱۴۰۰ سه شنبه ۲۴ اسفند -
07:51
کشورهایی با بیشترین تعداد کلاهک هستهای
«بمب اتمی» نام رایج سلاح انفجاریست که در آنها از انرژی آزادشده در فرایند شکافت هستهای یا گداخت هستهای، برای تخریب استفاده میشود. نخستین بمب اتمی که بمبی «پلوتونیومی» (از نوع شکافتی) بود؛ در سال ۱۹۴۵ در جریان «جنگ جهانی دوم» در آمریکا ساخته؛ و در 16 ژوئیه ۱۹۴۵ در صحرای «آلاموگوردو» در نیومکزیکوی ایالات متحده آزمایش شد. «آمریکا» تنها کشوریست که از نوع شکافتی «اورانیومی» در «هیروشیما» و نوع شکافتی «پلوتونیومی» در «ناگاساکی» (هردو در ژاپن) استفاده نظامی کرده است. «شوروی» نیز در سال ۱۹۴۹ دارای بمب اتمی شد. اولین تلاشها جهت ساخت بمب اتمی، در آلمان نازی آغاز شد. درآندوران، شیمیدانی بهنام «پاول هارتک» (از استادان دانشگاه هامبورگ) به توان بالقوه نیروی اتمی برای کاربردهای نظامی پی برد. وی در ۲۴ فوریه ۱۹۳۹ امکان استفاده از انرژی هستهای بهعنوان «سلاحی با توان تخریبی نامحدود» را طی نامهای به وزارت جنگ در برلین اطلاع داد. گروهی برای تحقیق دراینباره تشکیل شد و «ورنر کارل هایزنبرگ»؛ فیزیکدان برجسته آلمانی (غیررسمی) سرپرست تیم تحقیقاتی آلمان برای ساخت بمب هستهای بود. طبق کتاب خاطرات «اتو اسکورتسنی» (سرهنگ دوم وافن اساس؛ و معروفترین و ماهرترین تکاور حاضر در جنگ جهانی دوم) حدود سال ۱۹۴۳ بود که آلمان نازی به بمب اتمی دست یافت. برپایه گزارشی که تیم تحقیقات به «آدولف هیتلر» دادند، قدرت این بمب، بسیار مهیب و مرگبار بود. «اسکورتسِنی» در کتاب خود بیان میکند که در ملاقات خصوصیاش با شخص پیشوا، درخصوص بمب اتم سؤالاتی طرح میکند و پاسخ «هیتلر» چنین است که «این بمب، سبب انقراض نسل بشر میشود و هرگز دستور ساخت آنرا صادر نخواهد کرد». همانزمان «آلبرت انیشتین» (فیزیکدان نظری آلمانی) در نامه معروف خود به «فرانکلین روزولت» (رئیسجمهوری وقت آمریکا)، خطر دستیابی آلمان به تولید بمب اتمی را گوشزد کرد. متعاقب این اخطار؛ «روزولت» دستور ایجاد «پروژه منهتن» با هدف تحقیق دراینرابطه و تولید بمب اتمی را با همکاری انگلستان و فرانسه صادر کرد. برای اینپروژه، تأسیساتی در «لوس آلاموس» (نیومکزیکو)، «اوکریج» (تنسی) و «همفورد» (واشینگتن) بهکار گرفته شدند و برجستهترین دانشمندان آندوران بهاستخدام اینپروژه درآمدند. محققان آلمانی، موفق به تولید بمب اتمی نشدند. اگرچه ادعاهایی درزمینه آزمایش نوعی ابزار هستهای توسط نازیها پیش از پایان جنگ جهانی دوم مطرح شده؛ اما تیم آمریکایی بهسرپرستی فیزیکدان برجسته و استاد دانشگاه؛ «رابرت اوپنهایمر» موفق به ساخت عملی اولین بمب هستهای شد. در طلیعه دوران هستهای، آمریکا امیدوار بود بتواند در عرصه این سلاح جدید «یکهتاز» باشد؛ اما اسرار و فناوری ساخت بمب اتمی، خیلیزود گسترش یافت؛ و تنها چهارسال بعد از اولین آزمایش این بمب توسط ایالات متحده (تیرماه 1324)، اتحاد جماهیر شوروی نیز نخستین آزمایش انفجار هستهای خود را انجام داد؛ متعاقباً انگلیس در 1952، فرانسه در 1960 و چین نیز در 1964 به سلاح هستهای دست یافتند. آمریکا و جوامعی که به سلاح هستهای دست یافته بودند، بعدازمدتی، در تکاپوی جلوگیری از دستیابی کشورهای بیشتر به سلاح هستهای افتادند و در سال 1968 درباره «پیمان منع اشاعه هستهای» (NPT) مذاکره کرده و در سال 1996 نیز درباره پیمان جامع منع آزمایش هستهای بهتوافق رسیدند؛ که البته دراینبین، رژیم صهیونیستی، هند و پاکستان هرگز «انپیتی» را امضاء نکرده و دارای زرادخانههای هستهای هستند. کره شمالی نیز کشوریست که از پیمان «انپیتی» خارج شده است.
مصطفی رفعت