کد خبر:
406322
| تاریخ مخابره:
1404 شنبه 15 شهريور -
01:32
سند ملی گذر؛ نقشهراه تبدیل ایران به هاب اوراسیا
ایران با موقعیت جغرافیایی استراتژیک و شبکه ریلی گسترده، پتانسیل تبدیل به هاب ترانزیت اوراسیا را دارد، اما مشکلات مدیریتی و بهرهوری پایین خطوط ریلی مانع تحقق این ظرفیتها شده است و ازسویدیگر، «سند ملی گذر (ترانزیت) کالا» بهعنوان نقشهراه ایران بهتصویب رسیده است. بهگزارش محمد کریمی (فارس)؛ ایران بهعنوان کشوری با موقعیت ژئوپلیتیکی ممتاز در تلاقی مسیرهای تجاری شرق و غرب و شمال و جنوب، قابلیت تبدیل به هاب ترانزیت اوراسیا را دارد. با بیش از ۱۵۰۰۰کیلومتر خطوط ریلی، ایران میتواند نقش محوری در تسهیل جابهجایی کالاها و مسافران ایفا کند؛ اما این پتانسیل با موانع و چالشهای جدی مواجه است که باید برطرف شوند. بهگفته کارشناسان؛ تحقق این هدف استراتژیک نیازمند اصلاحات مدیریتی و تدوین برنامه جامع حملونقل است. عدمهماهنگی بین دستگاههای مختلف و بهرهوری پایین خطوط ریلی، مانع از بهرهمندی کامل ازاینظرفیتها شده است. حضور ایران در همایش و جشنوارههای بینالمللی ترانزیتی، فرصتی برای معرفی توانمندیها و جلب همکاریهای بینالمللی فراهم کرد؛ اما این تلاشها زمانی مؤثر خواهد بود که پشتوانهای از برنامهریزی دقیق داخلی وجود داشته باشد. کریم نائینی؛ کارشناس حملونقل، براینباوراستکه شرکت در اجلاسها و رویدادهای بینالمللی بدون داشتن برنامه جامع، به توافقهای پراکنده و بیثمر منجر خواهد شد. وی عنوان کرد که بهعنوان نمونه: تفاهمنامه اخیر ایران با ازبکستان و ترکمنستان برای ایجاد نقشهراه و تعرفه گمرکی واحد، اگرچه یک گام مثبت است اما فقدان یک نقشهراه مشخص است و مانع از استفاده بهینه از اینفرصتها میشود. یکی از چالشهای کلیدی ترانزیت ایران، بهرهوری پایین خطوط ریلی است. فعالان اقتصادی بهشدت از سرعت پایین حرکت قطارها (سرعت بازرگانی که شامل سیر و تخلیه و بارگیری در مبدأ و مقصد میشود) گلایه دارند و آنرا به «حرکت شتر» تشبیه میکنند. انتقال بار از سرخس به بندرعباس ممکن است بین ۳۰ تا ۴۵روز طول بکشد، درحالیکه اینزمان برای کامیونها بین سه تا پنجروز است. اینوضعیت، جذابیت مسیر ایران را برای بازرگانان بهشدت کاهش میدهد. همچنین، تعدد دستگاههای دخیل در فرآیند ترانزیت، روند عبور کالا از مرزها را به پروسهای پرهزینه و زمانبر تبدیل کرده. درحالیکه سیر فیزیکی بار تنها چهار تا پنجروز طول میکشد، فرایندهای گمرکی و اداری میتواند بین هفت تا ۲۰روز بهطول بینجامد. این اتلاف زمان و هزینه، رقابتپذیری مسیر ایران را در برابر کریدورهای رقیب کاهش میدهد. بهگفته دبیرکل انجمن کشتیرانی (مسعود پلمه)؛ در ایام جنگ ۱۲روزه ایران و رژیم صهیونیستی زمان ترخیص کالا در بنادر کشور از ۳۰روز متداول به حدود ۱۰روز رسید و این نشان میدهد که با اصلاحاتی میتوان چابکی را به مبادی ورودی و خروجی کشور بازگرداند. باتوجهبه موقعیت راهبردی ایران و تقاطع مسیرهای شمال-جنوب و شرق-غرب، سند ملی گذر بهعنوان نقشهراه ایران برای افزایش سهم ترانزیت در منطقه بهتصویب رسیده است. این سند بهدنبال افزایش بهرهوری و سهم ایران در زنجیرههای ارزش منطقهای و فرامنطقهایست و هدفگذاری حداقل 40میلیونتن گذر (ترانزیت) سالانه کالا از ایران برای افق پنجساله (تا پایان برنامه هفتم توسعه) را درنظر دارد. درمجموع، اگرچه ایران ظرفیتهای بالقوه فراوانی درزمینه ترانزیت دارد اما برای تبدیل ظرفیتها به مزیتهای بالفعل، نیاز به اصلاحات مدیریتی، تسهیل فرآیندهای مرزی و افزایش بهرهوری خطوط ریلیست. تنها دراینصورت است که ایران میتواند به هاب ترانزیتی اوراسیا تبدیل شود و از مزایای اقتصادی و ژئوپلیتیکی آن بهرهمند گردد.